Akcyza na alkohol – porównanie z innymi krajami UE

Wprowadzenie do „akcyzy na alkohol”

W Polsce stosowana jest akcyza na alkohol, a jej wskaźniki są jednymi z najwyższych w Unii Europejskiej. Akcyza jest rodzajem podatku pośredniego, pobieranego od producenta czy importera, lecz ostatecznie przerzucanego na konsumenta. W przypadku alkoholu, wysokość akcyzy jest zdecydowana zarówno według ilości alkoholu zawartego w produkcie, jak i według rodzaju napoju.

Wysokość akcyzy zależy od wielu czynników. Tonie tylko od gatunku alkoholu, ale także jego pojemności procentowej. W Polsce akcyza na alkohol jest jednym z głównych źródeł dochodów budżetu państwa. Wpływa ona na cenę końcową produktu, co w konsekwencji ma wpływ na poziom konsumpcji alkoholu w danym kraju.

Akcyza na alkohol w Polsce a reszta UE

Jak Polska wypada na tle innych krajów Unii Europejskiej? Polska jest w grupie państw, które mają jeden z najwyższych wskaźników akcyzy na alkohol. Na podstawie relacji między akcyzą a ceną detaliczną, Polska zdecydowanie wyprzedza takie kraje jak Litwa, Estonia czy Węgry. Jednocześnie jest na podobnym poziomie co Wielka Brytania czy Niemcy.

Jednak w porównaniu z krajami północnej Europy, takimi jak Szwecja czy Finlandia, akcyza w Polsce jest niższa. Te kraje stosują wysokie akcyzy na alkohol jako narzędzie do regulacji spożycia alkoholu, a tym samym do ograniczania negatywnych skutków zdrowotnych i społecznych związanych z jego nadużywaniem.

Wpływ akcyzy na alkohol na spożycie

Wysokość akcyzy na alkohol jest jednym z najważniejszych czynników wpływających na poziom spożycia alkoholu. A jest to kluczowe, biorąc pod uwagę zdrowotne i społeczne konsekwencje nadmiernego spożycia alkoholu. W krajach z wyższą akcyzą na alkohol, takich jak Szwecja czy Wielka Brytania, spożycie alkoholu per capita jest z reguły niższe niż w krajach z niższą akcyzą, takich jak Węgry czy Bułgaria.

Jednak trzeba podkreślić, że akcyza na alkohol to nie jedyny czynnik wpływający na zawartość alkoholu w diecie obywateli. Kultura spożycia alkoholu, dostęp do oświaty na temat skutków nadużywania alkoholu, a także przeznaczenie funduszy z akcyzy np. na programy profilaktyczne czy leczenie alkoholizmu, to tylko niektóre z istotnych elementów składowych wielorakich strategii polityki zdrowotnej.

Jak zmieniała się akcyza na alkohol?

Akcyza na alkohol w Unii Europejskiej nie jest stała. Każde państwo członkowskie same decyduje o jej wysokości, biorąc pod uwagę takie kwestie jak koniunktura gospodarcza, polityka zdrowotna i społeczna, a także względy budżetowe. W Polsce w ostatnich latach były obserwowane wzrosty wskaźnika akcyzy, a możliwe że ta tendencja będzie kontynuowana.

Jednocześnie w niektórych krajach, szczególnie tych z wysokim wskaźnikiem akcyzy na alkohol, takich jak Szwecja czy Finlandia, często obserwuje się presję na obniżenie stawek akcyzowych. Argumenty dotyczą głównie konkurencyjności sektora produkcji alkoholu, szczególnie w kontekście rosnącej konkurencji z rynków spoza UE. Ostateczna decyzja zależy jednak od wielu czynników i nie zawsze jest łatwa do przewidzenia.